مدل‌سازی بارش-رواناب مبتنی بر رویکرد پویایی سیستم، مطالعه موردی: حوضه کارده مشهد

Authors

  • علی سلاجقه ریس پردیس کشاورزی و منابع طبیعی و استاد دانشگاه تهران
Abstract:

مدل‌سازی بارش-رواناب یکی از روش‌های تخمین رواناب و ابزاری مناسب برای مطالعه فرایندهای هیدرولوژیکی، ارزیابی منابع آبی و مدیریت حوزه آبخیز می­باشد. اما پیچیدگی و ماهیت غیر خطی فرایند بارش-رواناب و ناشناخته بودن تاثیر عوامل روی یکدیگر و نهایتا روی دبی خروجی حوضه مدل‌سازی را مشکل‌تر می­‌کند. لذا، استفاده از روش‌هایی که علاوه بر پویایی، قابلیت توسعه، ساختار مفهومی و کاربرپسند داشته باشد، ضروری می­باشد. از این‌رو در این مطالعه برای مدل‌سازی بارش-رواناب از روش­‌های پویایی سیستم در حوضه سد کارده مشهد استفاده شد. مدل ارائه‌ شده شامل شش مخزن است که عبارت‌ از مخزن برف، مخزن تاج پوشش، مخزن سطوح نفوذناپذیر، مخزن خاک سطحی، مخزن خاک زیرسطحی و مخزن آب زیرزمینی می­باشند. داده­‌های ورودی مورد نیاز شامل بارندگی و دمای متوسط روزانه است. برای واسنجی مدل از داده­های روزانه دبی خروجی حوضه در بازه زمانی سال­‌های 1998 تا 2008 و برای دوره اعتبارسنجی آمار سال 2009 تا 2012 استفاده شد. نتایج تحلیل حساسیت مدل نشان داد که پارامترهای مربوط به دما از حساسیت بیشتر برخوردار بوده و تأثیر قابل ‌ملاحظه‌ای روی دبی و دبی پیک حوضه دارند. همچنین، مقادیر شبیه‌سازی ‌شده و مشاهده­ای تطابق خوبی دارند و دامنه ضریب ناش-­ساتکلیف به‌دست‌ آمده در دوره اعتبارسنجی بین 0.67-0.57 است که نشان‌دهنده توانایی بالای روش­های پویایی سیستم در مدل‌سازی بارش-رواناب حوضه می­‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واسنجی مدل cnبه صورت فصلی در مدل بارش - رواناب scs بر مبنای پویایی نمایه خصوصیات نفوذ ( مطالعه موردی : حوضه معرف کارده مشهد )

برآورد صحیح و دقیق رواناب موضوعی است که همواره مورد توجه هیدرولوژیست ها بوده است. در این زمینه محققان و سازمان های تحقیقاتی در سراسر دنیا تلاش هایی را به انجام رسانده اند که برخی از آنها به مدل هایی منتهی گردیده است و برخی نیز به بهبود و تکمیل مدل های موجود منتهی گردیده است. در این تحقیق مدل scsمورد بررسی مجدد قرار گرفت. این بررسی مجدد در زمینه واسنجی ضریب شماره منحنیcnو نمایه خصوصیات نفوذ حو...

15 صفحه اول

شبیه سازی بارش – رواناب با استفاده از تئوری سیستم گری (مطالعه موردی: حوضه آبریز لیقوان)

  تئوری سیستم گری در پیش‌بینی وقایعی که دارای آمار مشاهداتی کمتری است با توجه به پایه ریاضی مدل، ایفای نقش می‌کند و در هیدرولوژی مشکل کمبود سابقه آماری داده‌ها را مرتفع می‌سازد. شبیه‌سازی  فرآیند بارش – رواناب در این تحقیق با بهره گرفتن از تئوری سیستم گری به کمک نرم افزارMathematica  با استفاده از اطلاعات شش رویداد متناظر بارش- رواناب  باران نگار (هیتوگراف) و هیدرومتری ایستگاه حوضه آبریز لیقوان...

full text

پیش‌بینی بارندگی و رواناب با الگوهای استوکستیک در سیستم آبهای سطحی (مطالعه موردی : حوضه آبریز سد کارده)

از آنجایی که داده‌های هیدروکلیماتولوژی دارای تغییرات فصلی متاثر از فرایندهای تصادفی می‌باشند مدل‌های استوکستیک مناسبترین روش جهت پیش‌بینی متغیرهای تصادفی با روند فصلی است. در این مقاله برای پیش‌بینی بارندگی و رواناب یک یا چند گام جلوتر از مدل‌های فضای حالت مرتبه دوم استفاده شده است. بعلاوه متغیرهای ورودی و خروجی به صورت جداگانه مدل‌سازی شده و مدل‌های فصلی خانواده باکس و جنکینز در توصیف هر دو مت...

full text

شبیه سازی بارش – رواناب با استفاده از تئوری سیستم گری (مطالعه موردی: حوضه آبریز لیقوان)

تئوری سیستم گری در پیش بینی وقایعی که دارای آمار مشاهداتی کمتری است با توجه به پایه ریاضی مدل، ایفای نقش می کند و در هیدرولوژی مشکل کمبود سابقه آماری داده ها را مرتفع می سازد. شبیه سازی  فرآیند بارش – رواناب در این تحقیق با بهره گرفتن از تئوری سیستم گری به کمک نرم افزارmathematica  با استفاده از اطلاعات شش رویداد متناظر بارش- رواناب  باران نگار (هیتوگراف) و هیدرومتری ایستگاه حوضه آبریز لیقوان ت...

full text

پیش بینی بارندگی و رواناب با الگوهای استوکستیک در سیستم آبهای سطحی (مطالعه موردی : حوضه آبریز سد کارده)

از آنجایی که داده های هیدروکلیماتولوژی دارای تغییرات فصلی متاثر از فرایندهای تصادفی می باشند مدل های استوکستیک مناسبترین روش جهت پیش بینی متغیرهای تصادفی با روند فصلی است. در این مقاله برای پیش بینی بارندگی و رواناب یک یا چند گام جلوتر از مدل های فضای حالت مرتبه دوم استفاده شده است. بعلاوه متغیرهای ورودی و خروجی به صورت جداگانه مدل سازی شده و مدل های فصلی خانواده باکس و جنکینز در توصیف هر دو مت...

full text

ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب به کمک مدل بارش- رواناب SWAT (مطالعه موردی: حوضه بهشت آباد، کارون شمالی)

افزایش گازهای گلخانه‌ای به ویژه پس از انقلاب صنعتی منجر به تغییرات محسوسی در سامانه‌های آب و هوایی جو کره زمین شده است که از آن به عنوان تغییر اقلیم یاد می‌شود. اثرات این پدیده نو ظهور بر بخش‌های مختلف چرخه آب از اهمیت بسزایی در مدیریت منابع ارزشمند آبی برخوردار است. در این تحقیق مدل هیدرولوژیک حوضه بهشت آباد (از توابع حوضه کارون بزرگ) به منظور بررسی اثرات تغییر اقلیم در دوره‌های آتی بر این حوض...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 1

pages  15- 27

publication date 2019-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023